4.7.10

Ισορροπίες ΗΠΑ μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Δυσφορία για τον Ταγίπ Ερντογάν

Του Αθανασιου Eλλις
Η προσωπική στήριξη προς τον Γιώργο Παπανδρέου και η δυσφορία για τη συμπεριφορά του Ταγίπ Ερντογάν συνθέτουν το πλαίσιο των σχέσεων της κυβέρνησης Ομπάμα με την Αθήνα και την Αγκυρα κατά την τρέχουσα περίοδο, χωρίς, πάντως, η διαφορετική αυτή προσέγγιση να δημιουργεί δυναμική υποστήριξης της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας σε ζητήματα που χωρίζουν τις δύο χώρες.

Η Τουρκία παραμένει σημαντικός στρατηγικός παράγοντας στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, τόσο λόγω της γεωπολιτικής της θέσης και της μετεξέλιξής της σε ενεργειακό κόμβο, όσο και λόγω της δυναμικής που παρουσιάζει η οικονομία της.

Υπό αυτό το πρίσμα, οι ΗΠΑ δεν....
πρόκειται να αγνοήσουν την Τουρκία ούτε να αποστασιοποιηθούν από αυτήν. Ομως, ο ιδιότυπος ισλαμικός προσανατολισμός που ενστερνίζεται ο Τούρκος πρωθυπουργός και στον οποίο πολλοί αποδίδουν χαρακτηριστικά νεοοθωμανισμού έχει προβληματίσει έντονα τον Λευκό Οίκο, το Κογκρέσο και τα άλλα κέντρα εξουσίας της Ουάσιγκτον. Η στήριξη του κ. Ερντογάν προς το ιρανικό καθεστώς και τη Χαμάς, η επιθετικότητα με την οποία αντιμετωπίζει το Ισραήλ, ακόμη και η επιλογή του να ταχθεί υπέρ του κατηγορουμένου για γενοκτονία προέδρου του Σουδάν με το επιχείρημα ότι «οι μουσουλμάνοι δεν κάνουν γενοκτονίες» έχουν προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις. Μάλιστα, κάποιοι αξιωματούχοι φθάνουν στο σημείο να μιλούν για την ανάγκη προσεκτικής ανάλυσης του «πολύπλοκου ψυχογραφήματος» του Τούρκου πρωθυπουργού, που έχουν σκιαγραφήσει οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.

Το βέβαιο είναι ότι οι υπεύθυνοι της χάραξης της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους. «Νομίζουμε ότι η Τουρκία παραμένει προσανατολισμένη στο ΝΑΤΟ, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, αλλά αυτό πρέπει να αποδειχθεί στην πράξη», τόνισε ο αρμόδιος βοηθός υπ. Εξωτερικών Φιλ Γκόρντον, πριν από τη συνάντηση Ομπάμα - Ερντογάν το περασμένο Σαββατοκύριακο στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του G20. Ταυτόχρονα, το βαρύ κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην αμερικανική πρωτεύουσα για την Τουρκία επαναφέρει στο προσκήνιο πιέσεις για αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας, ενώ η Χίλαρι Κλίντον επισκέπτεται σήμερα το Ερεβάν.

Ελληνική οικονομία

Από την άλλη, η σχέση των ΗΠΑ με την Ελλάδα έχει αυτή την περίοδο επικεντρωθεί σε κινήσεις στήριξης της ελληνικής οικονομίας είτε μέσω του ΔΝΤ είτε μέσω παραινέσεων προς σημαντικές ευρωπαϊκές χώρες, καθώς η δοκιμασία της ελληνικής οικονομίας δύναται να έχει επιπτώσεις στην παγκόσμια ανάπτυξη. Η καλή ατμόσφαιρα στις διμερείς σχέσεις οφείλεται επίσης και στην προσωπική απήχηση του κ. Παπανδρέου στο κατεστημένο του Δημοκρατικού Kόμματος. Η επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ τον Μάρτιο πραγματοποιήθηκε σε θερμό κλίμα, ενώ την προσωπική του φιλία με τον πρωθυπουργό υπογράμμισε ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν μιλώντας πρόσφατα σε κορυφαίους Ελληνοαμερικανούς.

Πάντως, σε πρακτικό επίπεδο, οι δηλώσεις στήριξης δεν μεταφράζονται σε αλλαγή στάσης των ΗΠΑ και ανατροπή υπέρ της Ελλάδας των υφιστάμενων συσχετισμών στο τρίγωνο Ουάσιγκτον - Αθήνα - Αγκυρα, παρ’ ότι στο έτερο λεγόμενο εθνικό θέμα, αυτό της ονομασίας των Σκοπίων, οι ΗΠΑ όντως ασκούν πιέσεις προς την ΠΓΔΜ για να συναινέσει σε συμβιβαστική λύση. Η Ουάσιγκτον έχει διαμηνύσει την υποστήριξή της στο όνομα «Βόρεια Μακεδονία» που είχε προτείνει επίσημα ο Μάθιου Νίμιτς, όπως και στο «Μακεδονία του Βαρδάρη» που συζητείται τελευταία στο παρασκήνιο.

Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αρμόδιοι Αμερικανοί αξιωματούχοι χαιρετίζουν την καλή σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ των δύο χωρών, ενώ στο Κυπριακό, η Ουάσιγκτον, σε συνεργασία με το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες, πιέζουν για σύγκληση διεθνούς διάσκεψης εντός του φθινοπώρου, πιθανώς τον Νοέμβριο.
KAΘΗΜΕΡΙΝΗ

infognomonpolitics